Pary_anime
Fobia
Na pocz±tku powiedzmy co to jest fobia. Oto co pisze wikipedia:
„Fobia (nowo³ac. phobia "stany lêku u neuropatów", z gr. φόβος phóbos "strach, lêk") to zaburzenie nerwicowe, którego objawem osiowym jest uporczywy lêk przed ró¿nymi okre¶lonymi sytuacjami, zjawiskami lub przedmiotami, zwi±zany z unikaniem sytuacji wywo³uj±cych go i utrudnieniem funkcjonowania w spo³eczeñstwie. Fobie wywo³ane s± przez pewne sytuacje lub obiekty zewnêtrzne wobec osoby prze¿ywaj±cej lêk, które obiektywnie nie s± niebezpieczne. Cierpi na nie oko³o 10% ludzko¶ci”
Dla mnie „Fobia to kotwica asocjacyjna czyli skojarzenie danego bod¼ca z strachem”.
Fobie ukazuj± jak genialny jest ludzki umys³ – mózg nauczy³ siê raz jak reagowaæ na dany bodziec i powiela go przez wiele lat.
Istniej± 2 rodzaje leków – racjonalne i nieracjonalne. Te pierwsze s± obawami przed istniej±cym zagro¿eniem (np. spadaj±cy samolot). Natomiast lêk nieracjonalny to obawa przed rzecz± , która nie stanowi realnego zagro¿enia (np. puste przestrzenie).
W wiêkszo¶ci przypadków fobii s± one irracjonalne - nie ma prawdziwego zagrodzenia. Osoby cierpi±cy na fobie potrafi± logicznie u¶wiadomiæ sobie bezsensowno¶æ swojego lêku , leczy gdy dochodzi do sytuacji krytycznej ich ¶wiadome my¶lenie zostaje st³umione i w³±cza siê pod¶wiadomy schemat reakcji.
Powstawanie fobii
Fobia mo¿e byæ nabyta poprzez prze¿yt± sytuacje z przesz³o¶ci, która ze wzglêdu na okoliczno¶ci zosta³a skojarzona z lêkiem ( np. przebywanie w ma³ym pomieszczeniu w trakcie jakiej¶ katastrofy oraz chêæ wydostania siê stamt±d– klaustrofobia). Innym sposobem na „nabycie” fobii jest widok reakcji na dany bodziec osoby cierpi±cej na fobie oraz zakodowanie tego schematu postêpowania (np. ma³a dziewczynka widzia³a atak paniki matki na widok paj±ka)
Rodzaje fobii
Obecnie naukowcy „odkryli” ponad 200 rodzajów fobii. Oto kilka z nich:
panofobia- lêk przed wszystkim
Skotofobia - lêk przed ciemno¶ci±
batrachofobia - lêk przed ¿abami
entomofobia - lêk przed owadami
algofobia - lêk przed bólem
amathofobia - lêk przed kurzem
arachibutyrofobia - lêk przed zarazkami
bakteriofobia - lêk przed bakteriami
dysmorfofobia (DMF) - lêk przed deformacj±,
hemofobia - lêk przed widokiem krwi
kancerofobia - lêk przed chorobami nowotworowymi
maniafobia (agateofobia, dementofobia) - lêk przed chorob± psychiczn±, szaleñstwem
mizofobia - lêk przed brudem
nozofobia - lêk przed zachorowaniem
tokofobia - lêk przed ci±¿± i porodem
apejrofobia - lêk przed nieskoñczono¶ci±,
demonofobia - lêk przed duchami, demonami,
eufobia - lêk przed dobrymi nowinami,
traumatofobia – lêk przed zranieniem
trypanofobia - lêk przed zastrzykami
afefobia - lêk przed byciem dotkniêtym przez kogo¶
akwafobia - lêk przed wod±
astrafobia – lêk przed burzami
autofobia - lêk przed samym sob±, przed samotno¶ci±
androfobia - lêk przed mê¿czyznami,
antropofobia - lêk przed lud¼mi,
gamofobia - lêk przed ma³¿eñstwem,
gerontofobia - lêk przed staro¶ci±,
gynefobia - lek przed kobietami,
kaligynefobia - lêk przed piêknymi kobietami,
ksenofobia - lêk przed obcymi lud¼mi
nekrofobia - lêk przed umar³ymi,
hipnofobia - lêk przed snem,
klaustrofobia - lêk przed przebywaniem w zamkniêtych, ciasnych pomieszczeniach,
kleptofobia - lêk przed kradzie¿±,
nautofobia - lêk przed podró¿± statkiem
ochlofobia - lêk przed t³okiem,
pedofobia - lêk przed dzieæmi,
seksofobia - lêk przed osobami przeciwnej p³ci,
amolesofobia - lêk przed pojazdami
astrofobia - lêk przed gwiazdami,
bibliofobia - lek przed ksi±¿kami
chinofobia - lêk przed ¶niegiem,
eisoptrofobia - lêk przed lustrem,
enetofobia - lêk przed pinezkami,
fonofobia - lêk przed ha³asem,
homichlofobia - lêk przed mg³±
amaksofobia - lêk przed jazd± samochodem,
awiofobia - lêk przed lataniem samolotem,
basifobia - lêk przed chodzeniem,
batofobia - lêk przed g³êboko¶ci±, tunelami,
chorofobia - lêk przed tañczeniem,
dromofobia - lêk przed podró¿owaniem,
ergofobia - lêk przed prac±,
neofobia - lêk przed zmianami
stasifobia - lêk przed staniem,
stasibasifobia - lêk przed staniem i chodzeniem,
tachofobia - lêk przed prêdko¶ci±,
tafefobia - lêk przed pogrzebaniem ¿ywcem,
technofobia - lêk przed nowoczesn± technik±
testofobia - lêk przed rozwi±zywaniem testów
psychofobia - lêk przed rozwa¿aniami psychologicznymi,
teofobia - lêk przed Bogiem
fobofobia - lêk przed lêkiem,
megalofobia - lêk przed wielko¶ci±
aidsfobia - lêk przed zachorowaniem na AIDS,
ajchmofobia - lek przed narzêdziami medycznymi
aichmofobia - lêk przed ostrymi przedmiotami
triskaidekafobia - lêk przed liczb± 13.
glassofobia - lêk przed wyst±pieniami publicznymi
Usuwanie Fobii
1. Zak³adanie kotwicy bezpieczeñstwa
Przywo³aj jakie¶ wspomnienie z przesz³o¶ci , gdy czu³e¶ siê bardzo bezpieczny. Zwróæ uwagê na obraz , który tworzy Ci siê w g³owie. Zauwa¿ kolory, kszta³ty, odleg³o¶æ, ostro¶æ, kto na mim jest, co s³yszysz, sk±d dobiega d¼wiêk, co czujesz – zimno czy ciep³o itp.
Przyjrzyj siê temu obrazowi i wyostrz go, dodaj kolorów, zbli¿ go do siebie, rozja¶nij go ( podkrêæ submodalnosci)itp. Niech ta wizja bêdzie soczystym obrazem bezpieczeñstwa, gdzie czujesz siê na max-a bezpieczny. Gdy ju¿ bêdziesz g³êboko odczuwa³ bezpieczeñstwo zakotwicz ten stan przez np. poci±gniêcie za ucho albo naci¶niecie na kostkê palca u rêki.
2.Stan podwójnej dysocjacji
Wyobra¼ sobie ¿e siedzisz spokojnie w kinie. Czekasz na rozpoczêcie filmu. Teraz widz±c przed sob± pusty ekran wyjd¼ ze swojego cia³a i zobacz siebie siedz±cego na widowni czekaj±cego na seans. Zauwa¿ ¿e ekran jest bardzo ma³y i niewyra¼ny. Odpal kotwice bezpieczeñstwa.
3.Odkrycie sytuacji ataku fobii
Film siê zaczyna. Ledwo zauwa¿asz ¿e wystêpujesz tam ty w sytuacji kiedy pierwszy raz (kiedy pamiêtasz) dosta³e¶ ataku fobii. Film zaczyna siê od momentu tu¿ przed atakiem a¿ do momentu po ataku gdy nie odczuwa³e¶ strachu. Od uczucia bezpieczeñstwa do uczucia bezpieczeñstwa. Niech ten film bêdzie tak± kanapk± z dwoma kromkami bezpieczeñstwa i plasterkiem fobii. Trzymaj ca³y czas kotwice bezpieczeñstwa.
4.Przewijanie filmu do ty³u
Pu¶æ kotwice bezpieczeñstwa i wejd¼ w cia³o tego TY , któ¿ siedzi na widowni. Nastêpnie wstañ i podejd¼ do ekranu. Podejd¼ tak blisko ¿eby¶ móg³ go dotkn±æ. Wejd¼ w cia³o tego Ty w ekranie , który w³a¶nie przed chwil± prze¿y³ atak fobii i czujesz siê bezpiecznie. Czujesz swoje cia³o, widzisz kolory, kszta³ty wszystko jest naturalne. Teraz jak najszybciej potrafisz przewijasz film do ty³u a¿ do momentu tu¿ przed fobi±. Ca³y czas b±d¼ w tym filmie. Wszystko siê cofa – ludzie chodz± do ty³u, s³oñce siê cofa, samochody jad± do ty³u. Ty tak¿e siê cofasz i widzisz wszystko w naturalnych kszta³tach i kolorach. Gdy ju¿ dotrzesz do momentu przed atakiem wyskocz z ekranu, cofnij siê na miejsce i wyjd¼ z tego TY, który ogl±da film. Powtórz pt. 2,3, 4. Rób to tak d³ugo jak poczujesz ¿e podczas ogl±dania filmu nie odczuwasz lêku.
5. Test na przysz³o¶æ
Wyobra¼ sobie ¿e w najbli¿szej przysz³o¶ci znajdziesz siê w sytuacji ,która mog³a by wywo³aæ u Ciebie atak fobii. Je¶li poczujesz dyskomfort powtórz ca³± procedurê, natomiast je¶li nie odczujesz lêku ciesz siê tym ¿e pokona³e¶ swoja fobie.
Gdyby te "fobie" nie zosta³y nazwane i odkryte,raczej by ich teraz nie by³o ;)
Z tego co widzê wiele fobii nak³ada siê na siebie. A co do tego æwiczenia, to potrzeba naprawde do¶wiadczonego psychoterepeuty, ¿eby takie æwiczenie pomog³o... Osoba z fobi± nawet czytaj±c instrukcje, lub s³uchaj±c 'nagrania' jakie nie trudno jest zdobyæ nie bêdzie chcia³a siê zag³êbiaæ w odtwarzanie filmu ze stresuj±c± dla siebie sytuacj±...
To w kwestii psychoterapeuty le¿y, ¿eby z 'pacjetem' osi±gn±c taki stan umys³u i poczucie bezpieczeñstwa, ¿eby osoba chcia³a zmierzyæ siê ze swoimi lêkami. No i niestety jest to kwesti± indywidualn± kiedy do pewnych etapów siê dojdzie, jak to bêdzie wygl±daæ itp.
Takie 'seanse moga wywo³aæ te¿ moim zdaniem lêk przed lêkiem typu 'a co jesli zacznê siê baæ w³asnej wyobra¼ni i osoba czuwaj±ca to zauwa¿y? jesli siê zb³a¼nie?', zreszt± sama imaginacja rzeczy 'trudnych' jest ogromnym wysi³kiem i niekomfortowym przezyciem. I nawet jesli osoba zainteresowana zdaje sobie sprawê, ¿e le¿y np. na ³ó¿eczku, jest bezpieczna, a to tylko 'programator' to w momencie odtwarzania filmu mog± pojawiæ siê objawy psychosomatyczne nerwicy, co demotywuje do dalszego dzia³ania i tworzy awers.
Ja osobi¶cie nie lubie takiej formy terapii...
Ustalamy sytuacje ktora jest "zrodlem fobii". Spokojnie, nie bedzie psychoanalizy;]
Czyli pierwsza sytuacja w ktorej sie przestraszylismy. Jak juz mamy to:
a)przygotowujemy kotwice szczescia badz czegos innego i odpalamy przy tej sytuacji badz godiva pattern.
b)kotiwczymy sobie racjonalne zasoby ktore mamy (tak, ten pajak nas nie zje) i odpalamy je w tej sytuacji.
c)montujemy sobie przed tym doswiadczeniem nowe w tym samym kontekscie ale za to szczesliwe. Potem przechodzimy przez kolejne doswiadczenia obserwujac jak sie zmienily, zwlaszcza przed "dawne pierwsze";]. No i future pacing.
Dodam tylko lingwistyczn± poprawkê:
lêk jest z definicji nieracjonalny, to, co jest w pierwszym po¶cie nazwane "lêkiem racjonalnym" z definicji nazywa siê "strachem".
Tak tylko gwoli ¶cis³o¶ci.
Wykorzystanie Fobii
Fobie s± przyk³adem jak bardzo niesamowity jest ludzki umys³.
Wystarczy 1 zdarzenie aby mózg zapamiêta³ to kojarz±c z dan± emocj±. Zawsze siê zadziwiam jak szybko jeste¶my wstanie siê uczyæ
Jak mo¿na wykorzystaæ fobie?
Wiêkszo¶æ rzeczy ma 2 strony – dobra i z³a.
Fobie zwykle s± powodem ograniczeñ, wstydu itp., ale mog± równie¿ pomagaæ nam w ¿yciu.
Fobia z za³o¿enia jest lêkiem przed czym¶. Co by by³o gdyby za³o¿yæ sobie fobie na np. lenistwo albo niespe³nione i nudne ¿ycie.
Zaczêliby¶my siê baæ lenistwa lub niespe³nionego ¿ycia co naturalnie nakazywa³o by nam prace i ¿ycie pe³ni± aby móc realizowaæ siê.
Ciekawa koncepcja.
Jak to zrobiæ?
Znajd¼ kogo¶ z silna fobi±. Wydob±d¼ strategie na tworzenie siê fobie (i jednocze¶nie mo¿esz wywaliæ fobie twojemu rozmówcy) i zainstaluj j± sobie.
Je¶li chodzi o usuwanie fobii b±d¼ strachu nale¿y pamiêtaæ o ich pozytywnych aspektach. O ile niesamowity lêk wysoko¶ci mo¿e byæ szkodliwy, to jego absolutny brak jeszcze bardziej. Dlatego zwracaj uwagê przy usuwaniu, aby nie posun±æ siê za daleko, bo mo¿esz wyrz±dziæ komu¶ krzywdê.
Przemy¶l.
